CPA ile SMMM Sınavları Arasındaki Farklar

Önceki yazılarımın birinde genel olarak iki ülke arasındaki mali müşavir olma şartlarındaki farklılıklara değinmiştim. Bu yazımda ise bu farklılığın sınav sistemine odaklanmayı hedef edindim.

Birleşik Devletler’de mali müşavirlik sınavı 4 dersin sınavından oluşur: Finansal Muhasebe ve Raporlama, Denetim, Hukuk, İş Çevresi ve Konseptleri. İş Çevresi ve Konseptleri dersin konuları genel olarak finansal yönetim, mali analiz, ekonomi ve bilgi teknolojileri gibi konulardan; Hukuk ise vergi hukuku, ticaret hukuku, şirketler hukuku, iflas hukuku gibi konulardan oluşmaktadır. Her iki ülkenin sınav kapsamları arasında radikal bir değişiklik olmasa da sınav sistemleri tamamıyla farklıdır. Birleşik Devletler’deki mali müşavirlik sınavları ilk üç sınav test ve simülasyon bazlıdır. Sınavlarda her iki soru türünden sorular gelir. Test usulü, ülkemizde staja giriş sınavında uygulanan methodun aynısıdır. Simülasyon methodunda ise mesleğin uygulaması ile ilgili bazı durumlara yönelik bazı bilgilere yer verilerek bunların doğru veya yanlış olduğuna yönelik cevaplar sizden talep edilir. Çok basit ve kısa bir şekilde örnek vermek gerekirse,

DURUM:

Bir meslek mensubu olarak X şirketiyle mali müşavirlik hizmet sözleşmesi imzaladınız. Şirket yönetiminin sözlü ifadesine göre, eğer şirkete yönelik müşavirlik hizmeti haricinde başka bir iş almaz ve bu hizmeti şirket ofisinde verirseniz, şirket ayrıca bağımsız denetim için de size ücret ödeyecektir.

BİLGİLER:

1 *Yasalara göre, sözleşme yazılı olarak yapılmak zorundadır ve X şirketinin ifadesi hukuken geçersizdir.  (doğru)   (yanlış)

2  * Her bir meslek elemanı bağımsız müşavirlik hizmetleri için ofis açmak zorundadırlar. Bundan dolayı yasal olarak şirket bünyesinde çalışmanız mümkün değildir.   (doğru)   (yanlış)

3  *Yasalara göre, mali müşavirlik hizmeti verdiğiniz şirkete bağımsız denetim hizmeti veremezsiniz.   (doğru)   (yanlış)

4 *Yukarıdaki olayda hukuki sonuçlara varabilmeniz için hangi kaynak veya kaynaklardan yararlanmanız gerekmektedir:  (ticaret hukuku)  (meslek hukuku)  (borçlar hukuku)

İş Çevresi ve Konseptleri dersindeki sınavda, test usulüne ek olarak yazılı cevap gerektiren sorular da sorulmaktadır. Fakat bu yazılı sınavda kesinlikle ezbere bir cevap beklenmemektedir. Basit bir örnek vermek gerekirse:

DURUM:

Mali danışmanlık hizmeti vermiş olduğunuz X şirketi muhasebe departmanında yeni bir yönetim sistemi oluşturmaya karar vermiştir. Bu yeni sistemi oluştururken bilgi teknoloji uzmanlarının katılımın avantajlarının neler olacağı konusunda fikirlerinize ihtiyaç duymaktadır. Lütfen, bu konu ile ilgili olarak kendisine bilgi veriniz.

Benim fikrime göre, ülkemizde staja başlama sınavı kaldırılmalı ve sınav formatı test ve uygulamalı formata göre tekrardan ayarlanmalıdır. Finansal muhasebe, analiz ve maliyet muhasebesi dersleri her ne kadar uygulamaya yönelik olsalar da, diğer derslerin sınav metodunun çağın şartlarına uymadığı barizdir ve bu durum çevremdeki meslek mensupları ya da adayları tarafından da dillendirilmiştir. Mevcut sınav sisteminde, hukuk sınavlarının uygulanma şekli katı ezbercilikten başka bir şey değildir. Bundan dolayıdır ki, birçok aday sınavlara çalışmayı mesleklerinin bir parçası olarak değil, mesleklerinin önünde bir engel olarak görmektedir.  Hukuki metinleri, birkaç ay sonra unutmak üzere ezberlemek yerine, karşımıza çıkacak olaylar neticesinde istediğimiz hukuki bilgiyi nerede bulacağımızı, bu olaylar neticesinde ne tür bir davranış sergilememiz gerektiğini bilmemiz çok daha faydalı olacaktır ve bunun sonucunda mesleğin kalitesini artıracaktır.